De WHO kwam afgelopen maandag met het volgende nieuws naar buiten; het eten van 50 gram bewerkt rood vlees op een dag geeft 18% meer kans op darmkanker. Dat klinkt best heftig. Wat betekent dat nou allemaal?

Wat is bewerkt vlees?
Het onderzoek is gedaan naar bewerkt rood vlees (afkomstig van zoogdieren zoals rund, kalf, varken, lam, schaap, paard of geit) waar vervolgens het één en ander mee gedaan is om de houdbaarheid of de smaak te verbeteren. Denk hierbij aan zouten, drogen, fermenteren of roken van vlees, of het bewerken tot een vleesproduct zoals (gedroogde) hamsoorten, ontbijtspek, leverpaté, (knak)worsten, ingeblikt vlees enzovoort. De effecten van bewerkt gevogelte (kip, eend, kalkoen) en vis (bijvoorbeeld gerookte zalm) zijn overigens niet onderzocht.

Het eten van bewerkt vlees is niet zo schadelijk als roken of asbest
Waarom wordt het dan in een adem genoemd? Het IARC, The International Agency for Research on Cancer, onderzoekt in welke mate stoffen of producten invloed hebben op het ontstaan van kanker. Is het absoluut met zekerheid te zeggen dat een stof of product kankerverwekkend is, dan worden deze in categorie 1 ingedeeld. Zo staat bewerkt vlees dus nu samen in categorie 1 met roken en asbest. Deze categorie zegt niets over hoe kankerverwekkend een stof is. Het eten van bewerkt vlees is stukken minder kankerverwekkend dan roken of asbest.

Om nog even terug te komen op die 18%, dat is het relatief risico, en dat is wat anders dan het absolute risico, de uiteindelijke cijfers. In Nederland krijgen gemiddeld 6 van de 1000 mensen darmkanker. Het risico voor de groep die meer dan 50 gram bewerkt rood vlees per dag eet, is 18% hoger. In deze groep zal het aantal mensen dat darmkanker krijgt stijgen van 6 naar 7. Dat relativeert de 18% al wat meer (bron: Martijn Katan).

Wat kun jij doen om minder bewerkt rood vlees te eten?
Of het nu gaat om een frikandel, een plakje achterham op je snee brood of een lekker stukje worst bij de borrel, we eten ongemerkt toch best vaak bewerkt vlees. Dit kun je makkelijk aanpassen met de volgende tips:

Broodbeleg: Kies vaker voor kip- of kalkoenfilet op brood. Saai? Combineer het dan eens met wat picalilly, mosterd, tuinkers, sandwichspread of wat cranberrie compote. Vervang je paté, filet americain of boterhamworst eens door een vegetarische variant! Vis is ook prima als broodbeleg te nemen, denk hierbij aan gerookte zalm, wat makreel of gerookte forel, maar ook een (zelfgemaakte) tonijn of zalmsalade. En natuurlijk mag kaas ook niet ontbreken in dit rijtje.

Bij de warme maaltijd: Kies vaker voor verse vleesproducten zoals gehakt, tartaar, runder- of hamlappen, en wat minder vaak voor hamburgers (vers is wel een goede keuze), knakworst, snacks als frikandellen of vlees uit blik. Neem ook regelmatig vis (2x per week) en wissel het lekker af met kip, kalkoen of een vegetarische maaltijd.

Bij de borrel: een stukje worst bij de borrel is makkelijk te vervangen door blokjes gerookte kipfilet, blokjes kaas, olijven, ongezouten noten of een gevuld eitje. Ook een toastje met bijvoorbeeld onbewerkt rood vlees, vis, ei, spread of kaas is prima om te nemen.

Bronnen:
www.nrc.nl
www.mkatan.nl
www.iarc.fr
www.kwf.nl
www.trouw.nl
www.rtlz.nl
www.the-scientist.com
www.denieuwereporter.nl